Βενετσανάκης Λιάκου Γεώργιος

Από την Καστάνια. Με απόφαση του Εκτελεστικού προβιβάσθηκε σε πεντηκόνταρχο (φακ. 25, εγγραφ. 27 της 6ης Αυγούστου 1824.

(πηγή: "Μανιάτες Αγωνιστές του 1821" Σταύρος Γ. Καπετανάκης, Έκδοση Συλλόγου Μανιατών, Καλαμάτα 2005)

Βενετσανάκης Παναγιώτης

Με καταγωγή από την Καστάνια έμενε στους Μολάους. Το 1824 χαρακτηρίσθηκε ως εκατόνταρχος. Προσκόμισε βεβαίωση του ιατροχειρούργου Αναγνώστη Βενετσανάκη. Προικοδοτήθηκε με γραμμάτιο 3.456δρχ.

(πηγή: "Μανιάτες Αγωνιστές του 1821" Σταύρος Γ. Καπετανάκης, Έκδοση Συλλόγου Μανιατών, Καλαμάτα 2005)

Βενετσανάκης-Ματζουράκος Ξανθός

Από την Καστάνια. Έγινε ταξίαρχος το 1823 και χιλίαρχος το 1824 με απόφαση του Βουλευτικού και κατόπιν προτασεως των Μούρτζινου, Βοϊδή και Κουμουνδουράκη. Με τον βαθμό αυτό υπηρετούσε στο στρατόπεδο του Μεσσηνιακού κόλπου στις 11 Αυγούστιου 1824. Διετέλεσε και πολιτάρχης του Μυστρά. Μετά την απελευθέρωση έγινε υπολοχαγός της φάλαγγας. Πέθανε το 1859. Την αίτηση για την καταβολή της πολεμικής αποζημίωσης υπέβαλαν τα παιδιά του Νικόλαος κάτοικος Καστάνιας, Γεώργιος κάτοικος Σελεγουδίου και Ιωάννης δικηγόρος κάτοικος Σπάρτης. Ήταν ξάδερφος του Δημητρίου Παναγάκου-Βενετζανάκη που σκοτώθηκε στην Βλαχοκερασιά.

(πηγή: "Μανιάτες Αγωνιστές του 1821" Σταύρος Γ. Καπετανάκης, Έκδοση Συλλόγου Μανιατών, Καλαμάτα 2005)

Βενετσανάκης-Καπετανάκος Αναγν. Ξανθος

Από την Καστάνια. Στις 6 Ιουλίου 1824 με απόφαση του Βουλευτικού και κατόπιν πρότασης των Διονυσίου Μούρτζινου, Νικ. Βοϊδή και Γαλ. Κουμουνδουράκη και εισήγησης του Εκτελεστικού, προήχθει σε χιλίαρχο (Αρχ. Ελλ. Παλλιγ. βιβλ. 10, σελ. 386). Στις 11 Αυγούστου με τον βαθμό αυτό υπηρετεί στο στρατόπεδο του Μεσσηνιακού κόλπου υπό τον Μούρτζινο.

(πηγή: "Μανιάτες Αγωνιστές του 1821" Σταύρος Γ. Καπετανάκης, Έκδοση Συλλόγου Μανιατών, Καλαμάτα 2005)

Βενετσανάκης Ηλία Νικόλαος

Από την Καστάνια. Στις 20 Ιανουαρίου 1825 προβιβάσθηκε σε ταξίαρχο (φακ. 53 εγγραφ. αριθμ. 170 Αρχ. Ελλην. Παλλιγ. βιβλ. 7, σελ. 101

(πηγή: "Μανιάτες Αγωνιστές του 1821" Σταύρος Γ. Καπετανάκης, Έκδοση Συλλόγου Μανιατών, Καλαμάτα 2005)

Βενετσανάκης Νικ. Γιάννης

Από την Καστάνια. Προβιβάσθηκε σε πεντηκόνταρχο με απόφαση του Εκτελεστικού φακ. 25 εγγραφ. 27 της 6ης Αυγούστου 1824. Με τον βαθμό αυτό τον βρίσκουμε λίγες ημέρες αργότερα (11 Αυγούστου - σύμφωνα με το ΓΑΚ Υπ. Πολ. φακ 27, εγγραφ. 080 καταλ. 11) στο στρατόπεδο του Μεσσηνιακού Κόλπου υπό τον Διονύσιο Μούρτζινο.

(πηγή: "Μανιάτες Αγωνιστές του 1821" Σταύρος Γ. Καπετανάκης, Έκδοση Συλλόγου Μανιατών, Καλαμάτα 2005)

Βενετσανάκος-Ματζουράκος Ιωάννης

Από την Καστάνια. Γεννήθηκε το 1797 (αναφέρει το 1865 ότι ήταν 68 χρονών). Το 1824 πήρε τον βαθμό του εκατόνταρχου, και με αυτό τον βαθμό τον βρίσκουμε στις 11 Αυγούστου 1824 στο στρατόπεδο του Μεσσηνιακού Κόλπου υπό τις διαταγές του Διονυσίου Μούρτζινου. Μετά την απελευθέρωση διορίσθηκε ανθυπολοχαγός της φάλαγγας. Το 1848 προικοδοτήθηκε. Όπως αναφέρει ο ίδιος η επιτροπή αξιολόγησης ήθελε να τον χαρακτηρίσει αντισυνταγματάρχη, αλλά τελικά του δόθηκε ο βαθμός του ανθυπολοχαγού.

(πηγή: "Μανιάτες Αγωνιστές του 1821" Σταύρος Γ. Καπετανάκης, Έκδοση Συλλόγου Μανιατών, Καλαμάτα 2005)

Βενετσανάκης Ματζουράκος ή Ματζουρίδης Γεώργιος

Με καταγωγή, όπως όλοι οι Βενετσανάκηδες, από την Καστάνια, αργότερα έμεινε μόνιμα στο Σελεγούδι. Προβιβάσθηκε σε εκατόνταρχο το 1824. Έλαβε μέρος και τραυματίσθηκε στην μάχη του Πολυάραβου. Όταν υπέβαλε τα χαρτιά του για την καταβολή αποζημιώσεων παρουσίασε πιστοποιητικό του Νικόλαου και Ηλία Γιατράκου και ισχυρίσθηκε ότι αδικήθηκε γιατί ήταν αντίθετος του Φέδερ (Μαξιμιλιανός Φέδερ. Ταγματάρχης. Μέλος της ειδικής επιτροπής αξιολόγησης των οπλαρχηγών της Μάνης που έδρευε στο Λιμένι. Πρόεδρος της Επιτροπής ήταν ο Άγγλος αντιστράτηγος R. Church).

(πηγή: "Μανιάτες Αγωνιστές του 1821" Σταύρος Γ. Καπετανάκης, Έκδοση Συλλόγου Μανιατών, Καλαμάτα 2005)

Βενετσανάκης-Τζανετάκος Βενετσάνος

Από την Καστάνια. Προβιβάσθηκε σε εκατόνταρχο με απόφαση του Εκτελεστικού φακ. 25 εγγραφ. 27 της 6ης Αυγούστου 1824. Με τον βαθμό αυτό τον βρίσκουμε λίγες ημέρες αργότερα (11 Αυγούστου - σύμφωνα με το ΓΑΚ Υπ. Πολ. φακ 27, εγγραφ. 080 καταλ. 10) στο στρατόπεδο του Μεσσηνιακού Κόλπου υπό τον Διονύσιο Μούρτζινο.

(πηγή: "Μανιάτες Αγωνιστές του 1821" Σταύρος Γ. Καπετανάκης, Έκδοση Συλλόγου Μανιατών, Καλαμάτα 2005)

Βενετσανάκης Θωμά Βενετσάνος

Από την Καστάνια. Προβιβάσθηκε σε αντιστράτηγο (χωρίς βαφτιστικό) με απόφαση του Εκτελεστικού φακ. 25 εγγραφ. 27 της 6ης Αυγούστου 1824. Με τον βαθμό αυτό τον βρίσκουμε λίγες ημέρες αργότερα (11 Αυγούστου - σύμφωνα με το ΓΑΚ Υπ. Πολ. φακ 27, εγγραφ. 080) στο στρατόπεδο του Μεσσηνιακού Κόλπου υπό τον Διονύσιο Μούρτζινο.

(πηγή: "Μανιάτες Αγωνιστές του 1821" Σταύρος Γ. Καπετανάκης, Έκδοση Συλλόγου Μανιατών, Καλαμάτα 2005)

Βενετσανάκης Βασίλειος

Καταγόταν από την Καστάνια αλλά κατοικούσε στην Καρδαμύλλη. Στις 6 Ιουλίου 1824 προβιβάσθηκε σε χιλίαρχο μετά από πρόταση των Διονυσίου Μούρτζινου, Νικ. Βοϊδή και Γαλ. Κουμουνδουράκη (Αρχ. Ελληνικής Παλιγγ. βιβλ. 10, σελ 386. ΓΑΚ, Συλ Βλαχ., Μάνη και Καποδίστριας, φακ. 221, εγγρ. 198,). Στις 6 Αυγούστου 1824 υπηρετούσε υπό τον Μούρτζινο στο στρατόπεδο του Μεσσηνιακού Κόλπου. Στην αίτηση για την χορήγηση πολεμικής αποζημίωσης που υπέβαλε ο γιός του το 1865 (ο ίδιος δεν ζούσε) ανέφερε ότι ο πατέρας του το 1824 είχε προαχθεί σε αντιστράτηγο.

(πηγή: "Μανιάτες Αγωνιστές του 1821" Σταύρος Γ. Καπετανάκης, Έκδοση Συλλόγου Μανιατών, Καλαμάτα 2005)

Βενετσανάκης Νικολάου Αναγνώστης

Κατοικούσε στο Σελεγούδι αλλά η καταγωγή του ήταν από τους Βενετσανάκηδες της Καστάνιας. Με αναφορά του στρατηγού Τζανετάκη Γρηγοράκη και προβούλευμα του Εκτελεστικού αριθμός 3091 που εγκρίθηκε από το βουλευτικό στις 25 Ιουλίου 1824 προβιβάσθηκε σε εκατόνταρχο. Με τον βαθμό αυτό φαίνεται να υπηρετούσε στις 11 Αυγούστου του 1824 στο στρατόπεδο του Μεσσηνιακού κόλπου υπό τις οδηγίες του στρατηγού Διονυσίου Μούρτζινου (ΓΑΚ Υπ. Πολιτισμού φακ 27, έγγραφο 080, αριθμ. καταλ. 15 Α.Α.Ε.Β.Ε. φακ. αριθμ. 2005). Ο γιός του Γεώργιος Λογοθέτης ή Μουτζουρίδης στην αίτηση που υπέβαλε το 1865 για την καταβολή πολεμικών αποζημιώσεων αναφέρει ότι τον πατέρα του τον σκότωσαν στον Άγιο Νικόλαο Μελιτίνης το 1831.

(πηγή: "Μανιάτες Αγωνιστές του 1821" Σταύρος Γ. Καπετανάκης, Έκδοση Συλλόγου Μανιατών, Καλαμάτα 2005)

Βαρτζακάκος ή Μάνης Παναγιώτης

Από τον Άγιο Νικόλαο του δήμου Μελιτίνης. Πρέπει να γεννήθηκε το 1802 γιατί το 1865 σε έγγραφο δηλώνει ότι είναι 63 ετών. Χαρακτηρίσθηκε στρατιώτης με αριθμό μητρώου 05165 (008590), κουτί 19, Φακ. 1776, έγγραφο 6012-4.

(πηγή: "Μανιάτες Αγωνιστές του 1821" Σταύρος Γ. Καπετανάκης, Έκδοση Συλλόγου Μανιατών, Καλαμάτα 2005)

Αλικάκος Βασίλειος

Από τα Τσέρια (σημερινή Αγία Μαρίνα) του Δήμου Μελιτίνης. Γεννήθηκε το 1800. Έλαβε μέρος στην επανάσταση και χαρακτηρίσθηκε ανθυπολοχαγός (αριθμός μητρώου 03125 Φακ. 579 έγγραφο 1909-10) με πιστοποιητικό των Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, Π. Γιατράκου, Νικήτα Σταματελλόπουλου και Χατζηχρήστου.

(πηγή: "Μανιάτες Αγωνιστές του 1821" Σταύρος Γ. Καπετανάκης, Έκδοση Συλλόγου Μανιατών, Καλαμάτα 2005)

Αλεξανδράκος-Μυρκλάκος Ηλίας

Από τα Κόκκινα Λουριά του δήμου Μελιτίνης. Με την από 1/13 Νοεμβρίου 1837 βασιλική απόφαση του χορηγήθηκε σύνταξη 10 δρχ το μήνα. Από βεβαίωση του Δημάρχου Μελιτίνης Παναγιώτη Γραφάκου προκύπτει ότι έχει τρία παιδιά: τον Γιώργο, τον Δημήτρη και τον Παναγιώτη. Χαρακτηρίσθηκε ως στρατιώτης με αριθμό μητρώου 08234 Φακ 448, εγγρ. 1473-4.

(πηγή: "Μανιάτες Αγωνιστές του 1821" Σταύρος Γ. Καπετανάκης, Έκδοση Συλλόγου Μανιατών, Καλαμάτα 2005)

Η Περιοχή της Βαρδούνιας και οι άνθρωποι της στην Ελληνική Επανάσταση

Η περιοχή της Βαρδούνιας λόγω της θέσης της ως το φυσικό σύνορο των ελεύθερων ουσιαστικά περιοχών από την τουρκοκρατούμενη Πελοπόννησο, όντας και η ίδια ουσιαστικά διαιρεμένη, με τα χωριά κάτω από τον ποταμό Σμήνο (αυτά που αναφέρονται και στο έμμετρο του Νηφάκη) να αποτελούν μέρος της ελεύθερης Μάνης, αποτέλεσε μέρος πολεμικών μαχών τόσο πριν από την έναρξη της επανάστασης όσο και μετά. Για τα προεπαναστατικά γεγονότα και τους πρωταγωνιστές τους, όπως την Μάχη της Καστάνιας και τον Παναγιώταρο, θα αναφερθούμε σε μεταγενέστερα σημειώματα. Από σήμερα θα ξεκινήσουμε μία αλφαβητική καταγραφή των Βαρδουνιωτών εκείνων που συμμετείχαν ενεργά στον αγώνα και τιμήθηκαν από το Ελληνικό κράτος είτε με την απόδοση στρατιωτικών βαθμών, είτε μεταγενέστερα με την καταβολή στους ίδιους ή στους απογόνους τους πολεμικών αποζημιώσεων. Τα στοιχεία είναι παρμένα από το βιβλίο του Σταύρου Γ. Καπετανάκη “Μανιάτες αγωνιστές του 1821” Έκδοση Συλλόγου Μανιατών, Καλαμάτα 2005, και είναι βασισμένα σε γραπτές πηγές, όποτε αναπόφευκτα κάποια ονόματα έχουν παραληφθεί. Σκοπός της αναφοράς τους δεν είναι μόνο η αναγνώριση της προσφοράς τους, αλλά και η χαρτογράφηση των οικογενειών που ζούσαν εκείνη την εποχή στην περιοχή. Αυτό που γίνεται αντιληπτό, και όχι μόνο από αυτό το βιβλίο αλλά και το “Η Πετρίνα από το 17ο αιώνα" Αθήνα 1989 του Άρη Γ. Πουλημενάκου , είναι ότι στα χρόνια που ακολούθησαν και μέχρι τις ημέρες μας έχουμε μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών εντός των χωριών της Βαρδούνιας, αλλά και από και προς τα χωριά της περιοχής από άλλες περιοχές (κυρίως της Μέσα Μάνης), καθώς επίσης και ότι νέα οικογενειακά δέντρα ξεκίνησαν.

Κάθε όνομα θα αναφέρεται με ξεχωριστό σημείωμα ούτως ώστε αργότερα να είναι πολύ πιο εύκολη η αναζήτηση του.

Νικηφόρος Βρεττάκος

"...Οι πρώτοι Βρετταίοι κατοίκησαν λίγο πριν την επανάσταση του 1821 στην Κλούμιτσα ή Πλούμιτσα, την ιδιόκτητη δηλαδή περιοχή τους κι έφτιαξαν ένα δικό τους οικισμό, τα Βρετταίικα. Ο οικισμός αυτός δεν άνηκε ποτέ αποκλειστικά, σε κάποιο από τα διπλανά χωριά. Έτσι, οι ίδιοι οι άνθρωποι, ανάλογα με τις φιλίες τους, τις επιδιώξεις τους, την κρίση τους, επέλεγαν το χωριό με το οποίο είχαν σχέσεις, το χωριό τους. Γι' αυτό τα μέλη αυτής της οικογένειας δεν είναι όλα κατ' ανάγκη Πετρινιώτες.
Πράγματι, μόνο όσοι ανήκουν σ' ένα "μικρό κλαδί", τριών μόλις γενιών του γενεαλογικού τους δέντρου, έχουν τα στοιχεία εκείνα και αναμφίβολα είναι Πετρινιώτες. Το "μικρό" αυτό κλαδί, αποτελούν οι:
Νικηφόρος Κωνσταντίνου Βρεττάκος Ποιητής (1911)
ο πατέρας του, Κωνσταντίνος Παναγιώτη Βρεττάκος (1874)
και ο παππούς του, Παναγιώτης Γιώργου Βρεττάκος..."
(από το βιβλίο του Άρη Γ. Πουλημενάκου "Η Πετρίνα από το 17ο αιώνα" Αθήνα 1989)
Στην πραγματικότητα λίγο τελικά ενδιαφέρει αν ο μεγάλος αυτός ποιητής ήταν γραμμένος στα μητρώα της Πετρίνας, μια και αυτό που πραγματικά έχει σημασία είναι εάν έτρεφε αισθήματα για την περιοχή ή όχι. Αυτό δίχως άλλο είναι αδιαμφισβήτητο. Τον Ταΰγετο, την Πετρίνα, την Πλούμιτσα τα έχει υμνήσει όλα μέσα από την γραφή του.

Γράμμα στον άνθρωπο της πατρίδας μου
...Μην με μαρτυρήσεις!
και προπαντός να μην του πεις
πως μ' εγκατέλειψεν η ελπίδα!
Καθώς κοιτάς τον Ταΰγετο,
σημείωσε τα φαράγγια που πέρασα.
Και τις κορφές που πάτησα.
Και τα άστρα που είδα.
Πες τους από μένα,
πες τους από τα δακρυά μου,
ότι επιμένω ακόμη
πως ο κόσμος είναι όμορφος!

Πλούμιτσα
Πρόσμενες να με δεις όπως το δέντρο
που κουνιέται από τα άνθη του! … Όμως όχι !
Χρειάζεται πολύς ήλιος για ν’ ανθίσεις !

Πετρίνα

Μέσ’ από πράσινες ελιές και στάχυα χρυσοφόρα
Δεν είσαι πόλη από χαλκό, ούτ’ απ’ αχάτη χώρα
Σε ξέρει ο Θεός και το καλό δεν σε ξεχνά ποτέ του
Σε ξέρει ο ήλιος και η βροχή στα πόδια του Ταϋγέτου.
Μένουν τα πάντα ανάλλαχτα. Τα σπίτια οι ζευγολάτες
Και κουδουνίζουν οι πλαγιές κι αχολογούν οι στράτες.
Σαν ένας ύμνος στην χαρά των δουλευτών τα χέρια
Σπέρνουν, θερίζουν, γνέθουνε, σφυροκοπούν τη γης
Και μέσ’ στα λόγγια απλώνεσαι πιο ειρηνικό απ’ τ’ αστέρια
Κυψέλη ηλιοπλημμύριστη, χωριό της προκοπής!